Jak przetrwać w domu z przedszkolakiem? - regulacja emocji oddechem...

Myślę, że każdy rodzic zna sytuację, gdy zachowanie dziecka ulega rozregulowaniu. Kiedy emocje (te przyjemne lub nieprzyjemne), zmęczenie, przeciążenie bodźcami lub stres powodują, że zachowanie dziecka wymyka się spod kontroli.

Pewnie większość z nas próbowała leczącego wpływu słów "uspokój się wreszcie" oraz kojącego wpływu "możesz wrrreeeszcie się uspokoić"!!! :)

Każdy doświadczył pewnie, że to nie działa, chyba, że powiemy to odpowiednio głośno i złowrogo - wtedy wygląda na to, że to działa, choć zamiast spokoju wywołuje u dziecka przestrach i odruchowe znieruchomienie mimo, że przyczyna zbytniego pobudzenia nie ustała (to, że dziecko się nie rusza, nie oznacza wcale, że jest spokojne). 

Kiedy w środku człowieka (małego i dużego) rozpęta się burza, techniki odwołujące się do argumentów logicznych (tłumaczenie) oraz refleksji (o co ci chodzi...?) nie działają. Odwołują się one do ewolucyjnie młodszych partii mózgu, które w czasie gdy układ nerwowy jest przeciążony, nie działają sprawnie. 

Narzędziem umożliwiającym regulację pobudzenia w górę i w dół, które jest zawsze dostępne, jest ODDECH. Koncentracja uwagi na oddechu,  zabawy związane z wydłużeniem fazy wydechu, a także wymagające synchronizacji wydawanych dźwięków z oddychaniem powodują uspokojenie stanu autonomicznego organizmu m.in. poprzez hamujący wpływ na pracę serca i obniżenie tętna. 

Zabawy związane z przyśpieszeniem i spłyceniem oddechu (szybki  dynamiczny wdech i wydech) mają skutek odwrotny. Powodują pobudzenie organizmu, przypływ energii, ale prowadzone w nieodpowiedni sposób mogą wzbudzić reakcje fizjologiczne związane z odczuwaniem np. strachu. Tego w dzisiejszej, napiętej sytuacji chyba nam nie potrzeba. 

Jak wykorzystać regulujący wpływ oddechu na co dzień?

💨 Zabawy w udawanie: wyobraź sobie, że masz urodziny, nabierz dużo powietrza i zdmuchnij świeczkę, dmuchaj jak najdłużej potrafisz; wyobraź sobie, że trzymasz w dłoni pachnący kwiat, powąchaj go wciągając powietrze głęboko do płuc, a teraz wypuść powietrze tak jakbyś chciał/ła zdmuchnąć wszystkie płatki; potrzyj jedną dłoń o drugą tak, by stały się gorące, a teraz postaraj się schłodzić dłonie dmuchając na nie jak najsilniej itp.

💨 Zabawy z rekwizytami: utrzymywanie w powietrzu piórka poprzez dmuchanie; toczenie lekkiej piłeczki do celu dmuchając na nią; zabawy wiatraczkiem; bańki mydlane; robienie baniek w wodzie za pomocą słomki (bulgotanie) itp. 

💨 Śpiewanie: jest to czynność wymagająca powolnego oddechu zsynchronizowanego z ruchami mięśni głowy i twarzy. Powoduje uspokojenie stanu fizjologicznego i pobudzenie szlaków neuronalnych wchodzących w skład tzw. układu zaangażowania społecznego. Kto nie wierzy w regulującą moc śpiewu niech spróbuje zrobić śpiewającą awanturę. Zaręczam, że żadne ze słów nie zabrzmi wystarczająco ostro, by kogoś sprowokować  :)

💨 Głośne czytanie lub recytacja - czytanie podobnie jak śpiew jest czynnością wykonywaną na wydechu. Prawdopodobnie dlatego czytanie dziecku wpływa kojąco na rodziców :) Możemy zachęcić dziecko do głośnej recytacji ulubionych rymowanek lub, jeśli potrafi, głośnego czytania ulubionej książki. 

💨 Modelowanie - nic nie działa na dziecko tak motywująco jak jego własna ciekawość tego, co robią dorośli. Warto to wykorzystać. Usiądź wygodnie, wyprostuj plecy, zamknij oczy i weź głęboki wdech tak, by twój brzuch napełnił się jak balonik. Zrób krótką przerwę, a następnie wypuść powietrze ustami wydłużając wydech (można też zrobić wydech nosem, jest to bardziej dyskretne, ale nie o to nam chodzi, w tym przypadku ma być widowiskowo 😉). Wydech ustami ma tą zaletę, że powoduje rozluźnienie, często napiętych mięśni twarzy (szczególnie polecany dla tych, którzy w nerwach zaciskają zęby). Powtórz tą strategię kilka razy, wracaj do niej zawsze gdy czujesz narastające napięcie i czekaj tylko na pierwsze "co robisz...?". Przynęta połknięta, teraz możecie spróbować razem. 

Strategie oddechowe nie powinny być traktowane jak strategie, których uczymy się wtedy gdy jest "gorąco". Warto je ćwiczyć codziennie i obserwować jak wpływają na nasze samopoczucie. Stosowane regularnie pomagają obniżyć poziom codziennego stresu i lepiej radzić sobie gdy emocje biorą górę. 

Zachęcam do praktykowania...

Aleksandra Świdzikowska